Cứ lo đội vốn, chậm tiến độ? Vậy ai dám làm đường sắt cao tốc?

Muốn làm đường sắt cao tốc kiểu Nhật, kiểu Pháp… mà trong tay chưa có kinh nghiệm, chưa có công nghệ, thì phải bắt đầu từ đâu?

🎯 Câu trả lời: Công nghệ & nhân lực là “chìa khóa vàng” mở ra cánh cửa thành công. Vì đây là “siêu dự án” hội tụ cả công trình, luyện kim, cơ khí, công nghiệp số, điều khiển tín hiệu… Không tự chủ được công nghệ là phụ thuộc, mà phụ thuộc thì rủi ro.

💡 Nhìn ra thế giới, không ít nước từng vấp ngã: Hàn Quốc có tuyến tàu cao tốc… khai tử sau 4 năm. Đài Loan đầu tư mạnh nhưng lỗ nặng vì cạnh tranh đường bộ – hàng không. Bài học? Làm đường sắt cao tốc không chỉ cần tiền, mà cần cả tầm nhìn dài hạn, quy hoạch đồng bộ, kết nối liên ngành.

tctd-cu-lo-doi-von-cham-tien-do-vay-ai-dam-lam-duong-sat-cao-toc-1748908645.png
Một đoàn tàu Shinkansen của Nhật Bản. Ảnh: TTXVN

📌 Muốn “tàu Việt Nam chạy xuyên biên giới”, phải làm gì?

1️⃣ Quy hoạch bài bản: Đường sắt cao tốc không thể tách rời đường sắt đô thị, giao thông công cộng, chuỗi đô thị dọc tuyến.

2️⃣ Xây dựng bộ tiêu chuẩn riêng: Không thể bê nguyên tiêu chuẩn nước ngoài áp dụng. Phải có bộ tiêu chuẩn “Made in Vietnam” để chọn đúng công nghệ, đúng đối tác, tối ưu vận hành và bảo vệ an ninh quốc gia.

3️⃣ Lập mạng lưới chuyên gia người Việt toàn cầu: Giống như ngành năng lượng hạt nhân có VietNuc, đường sắt cao tốc cũng cần một đội “kỹ sư toàn cầu”, tập hợp nhân tài Việt khắp nơi, kết nối cùng chuyên gia trong nước để phản biện, tư vấn, chuyển giao công nghệ.

4️⃣ Vai trò của tư nhân: Không thể trông chờ mãi vào ngân sách. DN tư nhân có khát vọng, có tiền và có tâm – cần được giao nhiệm vụ, nhưng phải có hành lang pháp lý rõ ràng, cơ chế kiểm soát chặt. Nhớ nhé: “Không chắc thắng, không đánh!”.

🔥 Cuối cùng, muốn làm đường sắt cao tốc đúng nghĩa, phải vận hành hệ sinh thái “5 nhà”: nhà nước, nhà trường, nhà đầu tư, nhà nghiên cứu, nhà doanh nghiệp – cùng đồng hành thì mới tránh được vết xe đổ đội vốn, chậm tiến độ.

🌍 Trong khi thế giới đã biến tàu cao tốc thành "xương sống" của giao thông – từ Pháp, Nhật, Trung Quốc, đến cả Lào, Indonesia – thì Việt Nam phải nhanh chóng “lên tàu”, nhưng không phải để… ngồi chơi. Phải là người cầm lái!