🌞 Sáng đi học, chiều về nhà — “trường học” của người cao tuổi
6h30 sáng, bà Mai Hoàng Kiều (73 tuổi, TP.HCM) lại lên xe đi 10 km đến trung tâm chăm sóc người cao tuổi ở quận 7.
Buổi sáng bà tô màu, vẽ tranh, rèn trí nhớ, trưa sang khu massage, ngâm bồn thảo dược, rồi chiều lại được con đến đón về.
Sau khi chồng qua đời, bà từng rơi vào trầm cảm vì cô đơn. Từ khi tham gia mô hình này, bà có bạn bè, có hoạt động, có niềm vui mỗi ngày – “nỗi cô đơn vơi dần lúc nào không hay”.
Tương tự ở Hà Nội, bà Hoàng Thị Trạch (76 tuổi) cũng được con đăng ký “đi học” mỗi sáng.
“Giờ ngày nào tôi cũng có người trò chuyện, tập luyện, tối về lại có chuyện kể cho con cháu nghe. Không bị bỏ rơi nữa!”, bà nói.
🧡 “Day care” – mô hình nhân văn giữa xã hội già hóa
“Dưỡng lão bán trú” (Day care) hoạt động như trường học bán trú cho người già:
-
Buổi sáng trung tâm đón người cao tuổi đến sinh hoạt, tập luyện
-
Trưa có bữa ăn, nghỉ ngơi
-
Chiều tối về lại với gia đình
Hiện mô hình này đang nở rộ tại TP.HCM và Hà Nội, với hơn 20 trung tâm mở mới chỉ trong hai năm.
Nhiều viện dưỡng lão truyền thống cũng đã mở thêm dịch vụ bán trú để đáp ứng nhu cầu.
📈 Dân số già hóa – nhu cầu chăm sóc tăng vọt
Việt Nam hiện có 16,5 triệu người trên 60 tuổi, trong đó 9,3% trên 65 tuổi.
Theo dự báo của Liên Hợp Quốc (UNFPA), đến năm 2036, Việt Nam sẽ chính thức trở thành xã hội già – khi nhóm 65+ chiếm 14% dân số.
Chỉ riêng tại Hà Nội, các trung tâm dưỡng lão bán trú đã tăng gấp 3–4 lần số người tham gia so với năm 2023, chi phí trung bình 500.000–600.000 đồng/ngày.
💬 Vì sao mô hình này “được lòng” cả người già lẫn con cháu?
Theo bà Doãn Thị Ngọc – giảng viên Công tác xã hội (ĐH Hoa Sen):
“Mô hình dưỡng lão bán trú tạo tác động tích cực ở nhiều cấp độ – người già bớt cô đơn, gia đình giảm gánh nặng, xã hội tiết kiệm chi phí y tế và trì hoãn việc nhập viện.”
Không chỉ là nơi chăm sóc thể chất, các trung tâm còn nuôi dưỡng tinh thần và kết nối cộng đồng: vẽ tranh, làm vườn, chơi trò rèn phản xạ, hát hò, khiêu vũ...
Nhiều người cao tuổi ban đầu còn ngại, nhưng chỉ sau vài tuần đã xem đây là “trường học của niềm vui”.
🌿 Từ “nơi gửi gắm” thành “không gian sống tích cực”
Trước kia, nhiều người vẫn xem “vào viện dưỡng lão” là chuyện nặng nề.
Nhưng khi mô hình bán trú ra đời, người già vẫn được sống cùng con cháu, chỉ cần ra ngoài ban ngày để “tập thể dục cho tinh thần”.
“Niềm vui của tôi cũng khiến con cái nhẹ nhõm, an tâm hơn,” – bà Đỗ Hồng Ngọc (74 tuổi) chia sẻ.
💡 Mấu chốt để phát triển bền vững
Theo chuyên gia, mô hình này cần đáp ứng 4 nhóm nhu cầu cốt lõi:
-
🥗 Dinh dưỡng an toàn
-
💊 Chăm sóc y tế thường xuyên
-
🧘♀️ Vận động – phục hồi chức năng
-
🎨 Chăm sóc tinh thần và kết nối xã hội
Khi đó, dưỡng lão bán trú không chỉ là dịch vụ, mà là một phần của lối sống lành mạnh và nhân văn cho tuổi già Việt Nam.
