💥 Khi cả ngành cùng… kêu
Lần hiếm hoi, từ Bộ Xây dựng, Sở địa phương đến nhà thầu, tư vấn, nhà sản xuất đều chung một tiếng nói:
➡️ Cơ chế công bố giá vật liệu hiện nay “không thể thực hiện nổi”.
Các Sở Xây dựng ở hàng loạt tỉnh – từ Hà Nội, Quảng Ninh tới Cà Mau – phản ánh cảnh “mỗi nơi làm mỗi kiểu”, giá công bố chậm nhịp, mâu thuẫn giữa Luật Xây dựng và Luật Giá.
-
Luật Giá nói Nhà nước chỉ công bố giá tham khảo, không “định giá”.
-
Nhưng Luật Xây dựng lại bắt Sở phải “công bố giá” làm cơ sở giao dịch.
👉 Kết quả: các Sở bị đẩy vào thế “vừa làm vừa run”, còn nhà thầu thì lỗ sặc máu vì dự toán không theo kịp thực tế.
⚙️ Nhà thầu sa lầy, dòng tiền tắc nghẽn
Ở Hậu Giang, có gói thầu trúng xong mà nhà thầu “bỏ của chạy lấy người” vì thép, xi măng đội giá quá mạnh.
-
Có đơn vị phải tạm ứng 3–4 tỷ để “nuôi” công trình chờ giá hạ.
-
Có nhà thầu chịu lỗ 15–20% mà vẫn phải làm cho xong để không bị phạt hợp đồng.
Giá công bố thì thấp, giá thực tế thì cao, khiến cả chủ đầu tư lẫn nhà thầu kẹt cứng:
👉 Áp giá công bố thì nhà thầu lỗ nặng,
👉 Áp giá thị trường thì chủ đầu tư sợ kiểm toán “tuýt còi”.
Và thế là... hồ sơ quyết toán bị “treo”, công trình chậm, ngân sách lãng phí.
🚨 “Bẫy giá” khiến cả doanh nghiệp lớn cũng lao đao
Vinaconex, CDC, Amaccao, Prime… đều lên tiếng:
Giá công bố lệch xa thực tế, danh mục thiếu, mỗi tỉnh mỗi bảng giá riêng, doanh nghiệp phải đăng giá thủ công từng nơi – vừa tốn nhân sự, vừa phi lý khi giá đã niêm yết toàn quốc.
Một lãnh đạo doanh nghiệp nói thẳng:
“Hiện nay chỉ riêng việc công bố giá ở các tỉnh đã tiêu tốn hàng tỉ đồng mỗi năm mà chẳng đem lại hiệu quả gì!”
💡 Giải pháp “đại phẫu”: Xây dựng NỀN TẢNG GIÁ QUỐC GIA
Giờ đây, tất cả các bên đều thống nhất một hướng đi:
👉 Chuyển đổi số trong quản lý giá vật liệu – tạo một nền tảng web quốc gia duy nhất.
Nền tảng này sẽ là “cơ chế một cửa quốc gia” cho giá vật liệu xây dựng, nơi doanh nghiệp:
-
Đăng giá một lần, dùng toàn quốc.
-
Cập nhật theo thời gian thực.
-
Có mã số, nguồn gốc rõ ràng, dữ liệu minh bạch.
Bộ Xây dựng sẽ là đầu mối quản lý, còn các tỉnh chuyển từ vai trò công bố sang giám sát.
Dữ liệu số được thừa nhận pháp lý – nghĩa là ai đăng, người đó chịu trách nhiệm.
🧭 Một “cú hích thể chế” cho cả ngành
Giải pháp này không chỉ là chuyện công nghệ, mà là cuộc cải cách mang tính hệ thống – cần bắt đầu bằng việc sửa Luật Xây dựng, đồng bộ với Luật Giá.
Khi đó, nền tảng giá vật liệu quốc gia sẽ là công cụ kỹ thuật số hóa luật pháp, tạo môi trường đầu tư minh bạch, công bằng và bền vững.
💬 Tóm lại:
Cơn “bão giá” chỉ là bề mặt. Gốc rễ là thể chế lỗi thời khiến cả hệ thống bị bóp nghẹt.
Muốn cứu ngành xây dựng, không thể chỉ “chữa cháy” từng dự án, mà phải đập đi xây lại khung pháp lý – bắt đầu từ một nền tảng giá thống nhất toàn quốc.
