TPHCM 'đang chìm' nhanh thứ 2 thế giới, giải cứu siêu đô thị như nào?

TPHCM đang rơi vào top những thành phố chìm nhanh nhất thế giới, theo cảnh báo mới nhất tại buổi họp báo kinh tế - xã hội chiều 13/11. Và con số gây sốc đây: 35 năm lún… 1 mét.
tctd-tphcm-dang-chim-nhanh-thu-2-the-gioi-giai-cuu-sieu-do-thi-nhu-nao-1763104676.jpg
Trong 35 năm qua, TPHCM đã chìm sâu khoảng 1 m (ảnh: Duy Anh)

🌊 Thành phố đang “lún đều mỗi năm”

Ông Nguyễn Thanh Nhuận (Sở NN&MT TPHCM) cho biết:

  • Từ 1990 đến nay, TPHCM lún tích lũy ~100 cm.

  • Tốc độ lún phổ biến: 2–5 cm/năm

  • Một số khu vực đô thị lún tới 7–8 cm/năm

  • Thậm chí có điểm nền đất yếu lún trên 1 cm/nămkhông hề khai thác nước ngầm hay xây dựng lớn.

Trong khi đó, mực nước biển dâng toàn cầu chỉ khoảng 1 cm/năm → TPHCM đang “chạy nhanh hơn cả nước biển”.

Hai trạm đo lâu dài ở Tân Tạo và Bình Hưng cho thấy mặt đất biến dạng liên tục, đe dọa hạ tầng, giao thông, nhà dân.
TPHCM hiện đứng thứ 2 trong top 10 “Sinking Cities” toàn cầu.

tctd-tphcm-dang-chim-nhanh-thu-2-the-gioi-giai-cuu-sieu-do-thi-nhu-nao1-1763104687.jpg
Sụt lún kết hợp với mưa ngập, triều cường đang ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống người dân và kinh tế xã hội trên địa bàn TPHCM

⚠️ Vì sao TPHCM lún nhanh như vậy?

4 nhóm nguyên nhân chính:

1️⃣ Nền địa chất yếu – đất sét, trầm tích mỏng, chịu tải kém
2️⃣ Tải trọng đô thị & giao thông lớn – xe container, xe tải nặng, đường sắt đô thị
3️⃣ Công trình xây dựng dày đặc – tạo tải trọng tĩnh cực lớn
4️⃣ Khai thác nước ngầm quá mức – bê tông hóa khiến nước không thấm xuống, tầng chứa nước bị rỗng → lún nhanh

🆘 Siêu đô thị và bài toán “giải cứu”

TPHCM đang triển khai hàng loạt giải pháp:

🔹 Giảm mạnh khai thác nước ngầm: từ 716.000 m³/ngày (2018) xuống còn 255.000 m³/ngày vào 2025. Một số khu vực đã thấy mực nước ngầm hồi phục.
🔹 Quan trắc lún bằng INSAR, lập bản đồ lún từng khu vực.
🔹 Xây hệ thống mốc độ cao hạng IV, xác định mực nước biển để dùng cho quy hoạch trong tương lai.
🔹 Ban hành vùng cấm/giới hạn khai thác nước ngầm, đẩy mạnh cấp nước sạch.
🔹 Phối hợp JICA để xây dựng giải pháp tổng thể chống lún – chống ngập.

Ông Nhuận nhấn mạnh:
👉 “Người dân dùng nước sạch thay cho giếng khoan chính là giảm áp lực cho tầng chứa nước – giảm lún cho thành phố.”

Khi các dự án hoàn thành, TPHCM sẽ có bản đồ nguyên nhân – giải pháp rõ ràng để quản lý lún nền và ngập lụt trong những năm tới.