Tín dụng tăng kỷ lục 17,2 triệu tỷ – Áp lực đè nặng lên ngân hàng nhỏ: vốn mỏng, nợ xấu dày, lợi nhuận teo tóp

Hệ thống ngân hàng đang bước vào giai đoạn “căng dây” khi tín dụng tăng nhanh, trong khi các chính sách cơ cấu nợ hết hiệu lực. Theo FiinRatings, rủi ro nợ xấu đang dần quay trở lại – và nhóm ngân hàng nhỏ, vốn mỏng sẽ chịu áp lực nặng nhất ⚠️

💸 Tín dụng tăng tốc – rủi ro cũng tăng theo

6 tháng đầu năm 2025, tín dụng toàn hệ thống tăng khoảng 10%, nâng tổng dư nợ lên hơn 17,2 triệu tỷ đồng – mức cao nhất trong hai năm qua.
Động lực chính đến từ cho vay bất động sảntín dụng bán lẻ, phù hợp với định hướng linh hoạt của Ngân hàng Nhà nước.

Nhưng FiinRatings cảnh báo: tốc độ tăng quá nhanh trong khi đòn bẩy tài chính gia tăng có thể khiến chất lượng tài sản suy yếu, đặc biệt khi yêu cầu vốn theo Basel III bắt đầu áp dụng từ cuối năm.

➡️ Ngân hàng lớn có vốn mạnh sẽ mở rộng thị phần.
➡️ Ngân hàng nhỏ phải “phanh” lại nếu không muốn lợi nhuận bị bào mòn bởi nợ xấu.


⚠️ Nợ xấu âm ỉ quay trở lại

Hiện nợ xấu (NPL) toàn ngành ở mức 1,9%, còn nợ cần chú ý1,3%, thấp hơn năm ngoái.
Tuy nhiên, khi chính sách giãn nợ hết hiệu lực, nhiều khoản vay có nguy cơ “rơi” vào nhóm nợ xấu hoặc nợ cần chú ý – đặc biệt tại các ngân hàng vốn mỏng và phụ thuộc tín dụng cá nhân.

FiinRatings cho rằng việc triển khai IFRS 9 từ 2025 sẽ “soi” kỹ hơn khả năng dự báo rủi ro của từng ngân hàng.
👉 Những ngân hàng có hệ thống dữ liệu và quản trị tốt sẽ vượt qua dễ dàng.
👉 Ngược lại, nhóm yếu hơn có thể phải tăng mạnh trích lập dự phòng để đáp ứng chuẩn mới.


🧱 Lợi nhuận phân hoá rõ rệt

Biên lãi thuần (NIM) toàn ngành đã giảm xuống còn 3,3%, thấp nhất trong hơn 5 năm qua.
Nguyên nhân: chi phí huy động cao, trong khi lãi suất cho vay vẫn chịu áp lực giảm.

  • Nhóm ngân hàng tư nhân lớn: giữ phong độ nhờ CASA cao, ROA vẫn vượt trung bình ngành.

  • Nhóm quốc doanh: hưởng lợi từ quy mô và hoạt động ngoại hối, vàng.

  • Nhóm ngân hàng nhỏ: chịu sức ép kép – NIM thu hẹp, chi phí dự phòng tăng, lợi nhuận dễ “teo tóp”.

📊 FiinRatings dự báo: “Từ nay đến 2026, bức tranh lợi nhuận ngành ngân hàng sẽ phân hoá mạnh mẽ hơn bao giờ hết.”