Phát biểu tại tọa đàm về chống hàng giả trên thương mại điện tử ngày 18/12, ông Nguyễn Văn Thành, Trưởng phòng Chính sách, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, thẳng thắn nhìn nhận: “Không ít trường hợp người tiêu dùng biết rõ hàng hóa là giả, nhưng vẫn chấp nhận mua vì mức giá thấp hơn nhiều so với hàng chính hãng”.
Người tiêu dùng “thỏa hiệp” với hàng giả
Cùng quan điểm, ông Trần Hữu Linh, Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, cho rằng việc người tiêu dùng dễ dãi, thỏa hiệp với hàng giả đã vô tình tiếp tay cho các hành vi vi phạm, khiến công tác kiểm soát và xử lý gặp nhiều khó khăn.
Theo ông Linh, cuộc chiến chống hàng giả không thể chỉ trông chờ vào lực lượng quản lý thị trường hay các đợt cao điểm kiểm tra, mà cần bắt đầu từ việc thay đổi nhận thức của người mua và người bán. Trong đó, việc nâng cao ý thức tiêu dùng, khuyến khích sử dụng hàng nội địa chất lượng là yếu tố then chốt để làm lành mạnh thị trường.
Hàng giả tràn lan trên sàn thương mại điện tử
Số liệu từ Bộ Công Thương cho thấy, chỉ trong nửa đầu năm nay, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số đã phối hợp với các đơn vị liên quan yêu cầu các nền tảng thương mại điện tử rà soát, gỡ bỏ hơn 34.600 sản phẩm vi phạm và chặn trên 11.500 gian hàng có dấu hiệu bán hàng giả, hàng nhái.
Theo ông Nguyễn Văn Thành, tình trạng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, buôn bán hàng giả diễn ra phổ biến, đặc biệt trên các nền tảng trực tuyến và hình thức bán hàng qua livestream. Ngoài yếu tố nhận thức của người tiêu dùng, trách nhiệm của các sàn thương mại điện tử trong kiểm soát hàng hóa kinh doanh trên nền tảng được đánh giá là rất quan trọng.
Trách nhiệm của sàn và lỗ hổng pháp lý
Theo quy định hiện hành, khi có yêu cầu từ cơ quan chức năng, các sàn thương mại điện tử phải gỡ bỏ nội dung vi phạm trong vòng 24 giờ, đồng thời lưu trữ và cung cấp thông tin giao dịch phục vụ công tác điều tra, xử lý.
Tuy nhiên, đại diện Bộ Công Thương cho rằng các quy định này vẫn chưa đủ sức răn đe để xử lý triệt để vấn nạn hàng giả trên môi trường số. “Điều cần thiết là các hành động mạnh mẽ, đồng bộ và liên tục từ cơ quan quản lý, nền tảng trung gian cho tới người bán và người tiêu dùng”, ông Thành nhấn mạnh.
Ở góc độ quản lý thị trường, ông Trần Hữu Linh cho biết Luật Thương mại điện tử đang được hoàn thiện theo hướng siết chặt điều kiện kinh doanh, yêu cầu các tổ chức, cá nhân bán hàng trên sàn phải được định danh rõ ràng. Đây là cơ sở để cơ quan chức năng truy vết, xử lý khi xảy ra vi phạm.
Song song đó, Bộ Công Thương đang xây dựng các công cụ quản lý mới, trong đó có quy định bắt buộc khai báo, truy xuất nguồn gốc đối với một số nhóm hàng hóa rủi ro cao, đồng thời triển khai hệ thống cảnh báo sớm các hành vi gian lận trên thương mại điện tử.
Cuộc chiến không thể thiếu vai trò người tiêu dùng
Theo các chuyên gia, nếu người tiêu dùng tiếp tục “nhắm mắt làm ngơ” trước hàng giả vì giá rẻ, mọi nỗ lực siết quản lý sẽ khó đạt hiệu quả bền vững. Chỉ khi hành vi tiêu dùng thay đổi theo hướng ưu tiên chất lượng, minh bạch nguồn gốc, thị trường thương mại điện tử mới có thể phát triển lành mạnh và lâu dài.
