1. Quy Định Quản Lý Chặt Chẽ
Theo Điều 110, Luật Hàng không dân dụng, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài chỉ được cấp giấy phép kinh doanh vận chuyển hàng không khi góp vốn không quá 34%. Đại diện pháp luật phải là công dân Việt Nam và người nước ngoài chỉ được chiếm tối đa một phần ba thành viên trong bộ máy điều hành. Quy định này hạn chế quyền kiểm soát và khả năng ra quyết định của các nhà đầu tư nước ngoài, khiến họ khó tham gia sâu vào hoạt động kinh doanh.
2. Kinh Doanh Quá Khó Khăn
Ngành hàng không được xem là một ngành kinh doanh đầy thách thức. Bà Nguyễn Thị Phương Thảo, Chủ tịch HĐQT Vietjet, cho rằng kinh doanh hiệu quả trong ngành này là "vô cùng khó khăn". Chi phí đầu vào cao và lợi nhuận không ổn định khiến nhiều doanh nghiệp nội địa và quốc tế phải "bỏ của chạy lấy người". Các hãng hàng không như Pacific Airlines, Bamboo Airways hay Vietravel Airlines đều gặp khó khăn trong việc tìm kiếm đối tác ngoại để tăng cường nguồn lực.
3. Thiếu Triển Vọng Lợi Nhuận
Ông Lại Xuân Thanh, Chủ tịch ACV, từng cho biết nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước không thấy được triển vọng lợi nhuận khi đầu tư vào hàng không Việt Nam. Thực tế, nhiều sân bay trong nước hoạt động không hiệu quả với chỉ 6 cảng lớn có lãi trong khi 11 sân bay lỗ và 4 hòa vốn. Tập đoàn Qantas của Australia và ANA Holdings của Nhật Bản đều đã giảm hoặc rút vốn khỏi các đối tác Việt Nam sau khi không đạt được kỳ vọng lợi nhuận.
4. Quy Định Hạn Chế Vốn Góp
Tỷ lệ vốn góp của nhà đầu tư ngoại trong các hãng hàng không nội địa bị hạn chế ở mức 34%, thấp hơn nhiều so với các nước trong khu vực như Thái Lan, Indonesia, Campuchia (49%) và Philippines (40%). Điều này làm giảm sự hấp dẫn của thị trường hàng không Việt Nam đối với các nhà đầu tư nước ngoài, bởi họ không thể có đủ quyền phủ quyết và tham gia sâu vào quyết định chiến lược.
5. Chính Sách Hỗ Trợ Chưa Đủ
Nhiều hãng hàng không trong nước mong muốn Nhà nước hỗ trợ bằng các chính sách cụ thể như giảm thuế môi trường với nhiên liệu bay, phí cho các đường bay quốc tế mới, phí cất/hạ cánh, và giảm lãi suất cho các doanh nghiệp hàng không, du lịch. Tuy nhiên, các chính sách này vẫn chưa được thực hiện một cách đủ mạnh mẽ để giúp các hãng hàng không vượt qua khó khăn và phát triển bền vững.
Kết Luận
Để cải thiện sức hấp dẫn của thị trường hàng không Việt Nam đối với nhà đầu tư ngoại, cần thiết phải xem xét lại các quy định hiện hành, nới lỏng tỷ lệ góp vốn và tạo ra các chính sách hỗ trợ cụ thể và hiệu quả hơn. Việc này không chỉ giúp thu hút vốn đầu tư mà còn thúc đẩy sự cạnh tranh và phát triển bền vững của ngành hàng không trong nước.
