Lời giải cho nghịch lý: Nhà ở xã hội thiếu – nhà tái định cư bỏ hoang đầy rẫy?

Trong khi hàng loạt dự án nhà ở xã hội (NƠXH) ì ạch, chậm tiến độ, người dân khó mua nhà… thì nghịch lý trớ trêu là hàng ngàn căn hộ tái định cư ở cả Hà Nội và TP.HCM lại bị bỏ trống nhiều năm, xuống cấp, lãng phí hàng ngàn tỷ đồng ngân sách.
tctdvn-loi-giai-cho-nghich-ly-nha-o-xa-hoi-thieu-nha-tai-dinh-cu-bo-hoang-day-ray-1764045521.jpg
Dự án nhà ở tái định cư N01-D17 nằm tại số 1 Duy Tân (Cầu Giấy) có mức đầu tư 223 tỷ đồng, được khởi công xây dựng từ đầu năm 2010 và dự kiến hoàn thành vào 2013. Đến nay , sau 15 năm, công trình này vẫn trong cảnh “đắp chiếu”.

🏚️ Nhà ở xã hội: Dự án nhiều nhưng “đứng hình”

TP.HCM đã phê duyệt chủ trương cho 17 dự án, gần 14.000 căn, nhưng đa số vẫn… mắc ở vòng pháp lý hoặc kẹt quy hoạch.
Nhiều dự án đã khởi công nhưng không thể mở bán, thậm chí đang xây dở thì phải “đắp chiếu” như:

  • Phú Thọ DMC (Q10 cũ)

  • Lê Thành – Tân Kiên

  • Lê Thành – Tân Tạo 2

  • Dragon E-Home

Hà Nội cũng không khá hơn:

  • Mục tiêu 2025 phải ra thị trường 4.670 căn → hiện đạt 94%.

  • Giai đoạn 2021–2025: 17.309 căn được đưa ra thị trường.
    Nhưng so với kế hoạch 56.200 căn NƠXH đến 2030, con số này còn rất nhỏ.

🏢 Nhà tái định cư: Cả “núi” căn hộ… để không

Trong khi người thu nhập thấp chờ nhà từng ngày, thì:

📍 TP.HCM

  • Gần 9.000 căn tái định cư bỏ hoang

  • Khu Bình Khánh (TP Thủ Đức): hơn 5.300 căn “vắng bóng chủ”

  • Khu Vĩnh Lộc B: hơn 2.000 căn bỏ trống

Lý do?
➡ Vị trí xa trung tâm, kết nối kém
➡ Thiếu hạ tầng trường học – y tế – dịch vụ
➡ Chất lượng nhiều nơi xuống cấp nhanh, người dân không muốn ở

📍 Hà Nội

  • Khoảng 4.000 căn tái định cư không có người ở

  • Dự án Pháp Vân – Tứ Hiệp: 6 tòa – dùng 3 – vẫn vắng hoe

  • 174 khu tái định cư nhưng nhiều khu để hoang, xuống cấp

🔧 Chuyển đổi công năng: Lời giải cho cuộc “khát” nhà ở?

Các chuyên gia đều chung một nhận định:
👉 Chuyển nhà tái định cư bỏ hoang sang nhà ở xã hội là giải pháp khả thi, nhanh và tiết kiệm nhất.

💬 Ông Lê Hoàng Châu (HoREA)

  • Kiến nghị từ 10 năm trước, nhưng đến nay “vẫn nằm trên giấy”.

  • Chuyển đổi sẽ tận dụng được nhà có sẵn, giảm gánh nặng đầu tư mới.

💬 Chuyên gia Trần Khánh Quang

  • Ủng hộ mạnh mẽ: “Giải được 2 bài toán: giảm lãng phí – tăng nguồn cung NƠXH”.

💬 KTS Trần Huy Ánh

  • Muốn chuyển đổi hiệu quả phải cải tạo, nâng cấp, quản lý theo cơ chế thị trường.

  • Cần đưa tài sản công lên sàn giao dịch minh bạch, doanh nghiệp đủ năng lực mới được tham gia khai thác/cho thuê.

💬 TS Đặng Việt Dũng

  • Chuyển đổi đúng – nhưng phải dựa trên đánh giá kỹ lưỡng từng công trình.

  • Mô hình hợp lý nhất: cho thuê NƠXH, Nhà nước giữ quyền kiểm soát để tránh thất thoát.

🧩 Hà Nội nói gì về lượng nhà “bỏ hoang”?

Ông Trần Ngọc Minh (Sở Xây dựng Hà Nội):

  • Số lượng nhiều nhưng hầu hết đã được phân bổ cho các dự án tái định cư.

  • Hà Nội sẽ ngừng xây mới nhà TĐC bằng ngân sách, thay vào đó:
    ✔ Mua lại nhà thương mại
    ✔ Mua lại nhà ở xã hội
    → làm quỹ tái định cư linh hoạt, tránh lãng phí.