Tác động của xuất khẩu: Trong tổng xuất khẩu của Việt Nam, xuất khẩu hàng hóa chiếm tới 82% GDP, trong khi xuất khẩu dịch vụ (bao gồm du lịch và vận tải) chỉ chiếm 12%. Điều này cho thấy tầm quan trọng của xuất khẩu trong nền kinh tế.
Nhìn lại quá khứ: Năm 2018 và 2019, với xuất khẩu tăng trưởng mạnh mẽ (13,2% và 8,4%), GDP của Việt Nam cũng tăng vượt mức 7%. Tuy nhiên, năm 2023, khi xuất khẩu giảm 4,6%, GDP chỉ tăng trưởng 5%.
Việc làm và thu nhập: Xuất khẩu không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến tăng trưởng GDP mà còn gián tiếp thông qua việc làm và thu nhập. Năm 2023, khi xuất khẩu giảm, số lượng đơn xin trợ cấp thất nghiệp tăng lên 1,1 triệu lượt, gần bằng mức năm xảy ra đại dịch. Điều này đã làm giảm sức mua và kìm hãm tiêu dùng.
Chỉ số bán lẻ: Dù lãi suất và thuế VAT giảm, chỉ số bán lẻ năm 2023 chỉ tăng 7,1%, thấp hơn so với mức trên 9% trong ba năm trước đại dịch. Điều này phản ánh sức cầu tiêu dùng bị ảnh hưởng bởi tình trạng thất nghiệp và giảm thu nhập.
Cải cách thể chế: Việt Nam đã rất thành công trong việc giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô và bảo đảm an sinh xã hội hậu Covid-19. Tuy nhiên, để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững, chúng ta cần quyết liệt hơn trong cải cách thể chế.
Liên kết và phát triển: Để thúc đẩy tăng trưởng, cần tạo ra động lực liên kết giữa các địa phương và doanh nghiệp. Việc cắt giảm thủ tục hành chính, đơn giản hóa quy định kinh doanh và hỗ trợ tiếp cận thị trường xuất khẩu là rất quan trọng. Đồng thời, các doanh nghiệp cũng cần nâng cao năng lực và hợp tác hỗ trợ lẫn nhau.
Chính sách minh bạch: Nhà nước cần tiếp tục hoàn thiện thể chế, chính sách và pháp luật để tạo môi trường kinh doanh công bằng và minh bạch. Điều này không chỉ giúp lấy lại niềm tin của doanh nghiệp mà còn thúc đẩy sự phát triển kinh tế bền vững.
