Cục Thuế cảnh báo: Hộ kinh doanh không lấy hóa đơn đầu vào có thể bị nghi trốn thuế

Cục Thuế (Bộ Tài chính) vừa lên tiếng cảnh báo về rủi ro pháp lý đối với hộ kinh doanh không lấy hóa đơn đầu vào khi mua hàng hóa, dịch vụ. Theo cơ quan này, hóa đơn đầu vào là chứng từ hợp pháp ghi nhận giao dịch, là căn cứ xác định chi phí và nghĩa vụ thuế của người kinh doanh.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy nhiều hộ vẫn xem việc lấy hóa đơn là thủ tục rườm rà, dẫn đến việc không thể chứng minh nguồn gốc hợp pháp của hàng hóa khi bị kiểm tra. Cơ quan thuế cho biết, trong trường hợp này, hàng hóa có thể bị xem là “không rõ nguồn gốc”, bị tịch thu, xử phạt hoặc truy thu thuế.

“Việc thường xuyên mua bán hàng mà không lấy hóa đơn còn có thể bị nghi ngờ liên quan đến hành vi trốn thuế”, Cục Thuế nhấn mạnh.


💼 Rủi ro tài chính và uy tín

Không có hóa đơn, hộ kinh doanh không được ghi nhận chi phí hợp lệ, dẫn đến không thể kê khai giảm trừ hoặc tính đúng lợi nhuận thực tế. Từ đó, cơ quan thuế có quyền truy thu và xử phạt hành chính vì kê khai sai.

Ngoài thiệt hại tài chính, việc thiếu hóa đơn đầu vào còn làm giảm uy tín và tính minh bạch trong hoạt động kinh doanh – yếu tố ngày càng quan trọng khi thị trường chuyển sang quản lý bằng dữ liệu điện tử.

tctdvn-cuc-thue-canh-bao-ho-kinh-doanh-khong-lay-hoa-don-dau-vao-co-the-bi-nghi-tron-thue-1762571568.jpg
Tiểu thương kinh doanh tại chợ Bến Thành, TP HCM, tháng 3/2020. (Ảnh: Quỳnh Trần).

📊 Chuẩn bị cho giai đoạn mới từ 2026

Từ ngày 1/1/2026, các hộ kinh doanh đang nộp thuế khoán sẽ chuyển sang kê khai thuế, hoặc đăng ký thành doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Theo Nghị định 70/2025, toàn bộ hộ có doanh thu trên 1 tỷ đồng sẽ phải sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, nhằm xóa bỏ cơ chế thuế khoán theo Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị.

Cục Thuế cho biết đây là bước chuẩn bị để hộ kinh doanh phát triển lên doanh nghiệp, tiếp cận các chính sách hỗ trợ chính thức và nâng cao tính minh bạch.


🧮 Số liệu toàn quốc

Đến cuối năm 2024, cả nước có 3,6 triệu hộ kinh doanh đang được quản lý thuế, trong đó gần 2 triệu hộ nộp thuế khoán.
Mức thuế khoán bình quân hiện khoảng 670.000–700.000 đồng/tháng, chỉ bằng 1/7 mức đóng của nhóm kê khai thuế đầy đủ.

Năm 2024, thu ngân sách từ hộ, cá nhân kinh doanh đạt khoảng 26.000 tỷ đồng; nửa đầu năm 2025, con số này đã vượt 17.000 tỷ đồng.


👉 Tóm lại: Việc không lấy hóa đơn đầu vào không chỉ khiến hộ kinh doanh mất quyền khấu trừ chi phí, mà còn đối mặt với nguy cơ bị nghi ngờ trốn thuế – trong khi ngành thuế đang siết chặt quản lý và chuyển toàn bộ sang kê khai điện tử từ năm 2026.