Tại nhiều địa phương, mức thu vẫn áp dụng 100% phần chênh lệch theo bảng giá đất, bất kể trong hay ngoài hạn mức. Điều này khiến không ít gia đình có đất tổ tiên để lại nhưng khi chuyển lên thổ cư vẫn phải nộp số tiền khổng lồ — thậm chí bị ví như “mua lại đất của chính mình”. 💸
📌 Ví dụ thực tế: Gần 25 tỷ đồng để “lên thổ cư” đất tổ tiên
HoREA dẫn trường hợp ông bà A tại TP.HCM sở hữu 2.000m² đất trồng cây ăn trái, chia làm 4 thửa (mỗi thửa 500 m²) để chuyển thành đất ở cho con cháu.
-
Giá đất ở: 10 triệu đồng/m²
-
Giá đất nông nghiệp: 300.000 đồng/m²
-
Hạn mức đất ở: 200m²
-
Hệ số K: 1,5
Theo cách tính trong dự thảo Nghị quyết, lô đầu tiên trong hạn mức phải nộp hơn 3 tỷ đồng.
Ba lô còn lại vượt hạn mức phải nộp 100% chênh lệch, tổng cộng gần 22 tỷ đồng.
👉 Tổng cộng cả 4 lô: gần 25 tỷ đồng, gần như phải mua lại toàn bộ đất theo giá thị trường.
🧾 Đề xuất của HoREA: Giảm mạnh mức thu để phù hợp thực tế
HoREA kiến nghị cách tính mới “mềm” hơn:
-
20% chênh lệch giữa giá đất ở và đất nông nghiệp.
-
30% chênh lệch cho phần diện tích vượt hạn mức.
Nếu áp dụng, gia đình ông A chỉ cần nộp khoảng 12 tỷ đồng, giảm một nửa so với hiện nay. HoREA cho rằng mức này hợp lý cho các gia đình nhiều thế hệ, sở hữu đất thừa kế lâu đời chứ không phải đất do Nhà nước giao.
⚠️ Cần kiểm soát để tránh lợi dụng chính sách
HoREA đồng thời đề nghị siết chặt, tránh trường hợp “đầu nậu” hay doanh nghiệp nấp bóng hộ dân xin chuyển mục đích để trục lợi từ chênh lệch đất đai.
